exitium

exĭtĭum, ii ( gen. plur. exitium, Enn. ap. Cic. Div. 1, 31, 67, and Or. 46, 155), n. [exeo].

I.

Lit., a going out, egress (ante-class.): exitium antiqui ponebant pro exitu; nunc exitium pessimum exitum dicimus, Paul. ex Fest. p. 81, 6 Müll.:

quid illi ex utero exitiost, priusquam poterat ire in proelium?

Plaut. Truc. 2, 6, 30 (but for exitium exitio est, id. Capt. 3, 3, 4, the true reading is auxilium mist, etc., Fleck. Lorenz). —

II.

In partic., destruction, ruin, hurt, mischief (freq. and class., sing. and plur.; syn.: pernicies, interitus, ruina, infortunium, casus, clades, calamitas, malum).

(α).

Sing.:

satius est mihi Quovis exitio interire,

Plaut. Cist. 4, 1, 11:

pultando foribus exitium adferre,

id. Capt. 4, 2, 52; cf.:

qui de meo nostrumque omnium interitu, qui de hujus urbis atque adeo orbis terrarum exitio cogitent,

Cic. Cat. 1, 4, 9; Suet. Aug. 94; cf.

also: (Lentulus) dignum moribus factisque suis exitium vitae invenit,

end, Sall. C. 55 fin.:

nullius patitur natura,

Lucr. 1, 224; cf.:

caeli terraeque,

id. 5, 98; 344:

cum de pernicie populi Romani, exitio hujus urbis tam acerbe tamque crudeliter cogitarit,

Cic. Cat. 4, 5, 10:

me miserum! ego omnibus meis exitio fuero,

id. Q. Fr. 1, 4, 4:

exitio esse (alicui),

Suet. Caes. 1; Hor. C. 1, 28, 18; cf. Suet. Calig. 11:

usque adeo flagitatus est, donec ad exitium dederetur,

Tac. A. 1, 32:

concidit auguris Argivi domus ob lucrum Demersa exitio,

Hor. C. 3, 16, 13 et saep.—

(β).

Plur.: omnibus exitiis interii, ways or methods of destruction, Plaut. Bacch. 5, 1, 7; cf. Cic. Fin. 5, 10:

civitatum afflictarum perditis jam rebus extremi exitiorum exitus,

Cic. Agr. 2, 4, 10; cf. Val. Fl. 1, 809:

exitiūm examen rapit, Enn. l. l. (Trag. v. 88, ed. Vahl.): quos P. Clodii furor rapinis et incendiis et omnibus exitiis pavit,

Cic. Mil. 2, 8:

metu crudelissimorum exitiorum carere non possumus,

id. ib. 2, 5:

id querebatur caput esse exitiorum omnium,

id. Leg. 1, 12, 34:

haec res suprema manebat Exitiis positura modum,

Verg. A. 7, 129.